ლათინური ანდაზები
- Amicitia vitam ornat.
- მეგობრობა სიცოცხლეს ალამაზებს.
- Amicus Plato, sed magis amica veritas.
- პლატონი ჩემი მეგობარია, მაგრამ ჭეშმარიტება უფროა ჩემი მეგობარი.
- Amore non est medicabilis herbis.
- სიყვარული წამლით არ იკურნება.
- Aliis lucens, uror.
- ვუნათებ რა სხვებს, თვით ვიწვი (ვემსახურები რა სხვებს, სრულყოფისაკენ მივდივარ და ვიფანტები ადამიანებში ბოლომდე, სულიერად)
- Amat victoria curat.
- გამარჯვებას მომზადება უყვარს.
- aliena vitia in oculis habemus, a tegro nostra sunt.
- სხვისი ნაკლი თვალწინ გვაქვს,ჩვენი - ზურგს უკან.
- Barba non facit Philosophum.
- წვერის ტარება არ აბრძენებს (ადამიანს). (წვერის ქონებით ვერ გახდები ფილოსოფოსი)
- Bellum omnium contra omnes.
- ყველას ომი ყველას წინააღმდეგ. (ყველა ომობს ყველას წინააღმდეგ)
- Benecitia nom ophastrudutum.
- სიკეთე არ დაიმალება.
- Caesarem decet stantem mori.
- კეისარს ფეხზე სიკვდილი შეჰფერის.
- Charta non erubescit.
- ქაღალდი არ წითლდება.
- Carthago delenda est. (Carthaginem esse delendam)
- კართაგენი უნდა დაინგრეს. (მარკუს პორციუს კატონი (უფროსი))
- Suum cuique...
- ყველას თავისი...
- Commissa cela!
- შეინახე შენზე მონდობილი საიდუმლოდ!
- Cogito ergo sum. - რენე დეკარტი
- ვაზროვნებ, მაშასადამე ვარსებობ.
- Principia philosophiae (ფილოსოფიის პრინციპები),1644)
- De mortuis aut, bene aut nihil.
- მიცვალებულებზე ან კარგს ამბობენ, ან არაფერს.
- Divide et impera.
- გათიშე და იბატონე. (გაიუს იულიუს კეისარი)
- De gustibus non est disputandum.
- გემოვნებაზე არ დაობენ.
- Do, ut des.
- გაძლევ, რათა მომცე (რომაული სამართლის პრინციპი).
- Dum spiro, spero.
- სანამ ვსუნთქავ, იმედი მაქვს.
- Errare humanum est, ignoscere divinum. - ციცერონი
- შეცდომა ადამიანურია, პატიება კი ღვთაებრივი.
- et tu qvoqve brutte?!
- და შენც ბრუტუს?!
- Estote prudentes sicut serprentes.
- იყავით ისეთი ბრძენნი, როგორც გველები(ა) (მედიცინის ემბლემის ახსნა)
- Festina lente
- იჩქარე ნელა. (ოქტავიან ავგუსტუსი)
- Fortuna caeca est.
- ბედი ბრმაა. (ციცერონი)
- Fide sed qui vide.
- ენდე მაგრამ იცოდე ვის.
- fortuna caeca est.
- ბედისწერა ბრმაა.
- festina lente!
- იჩქარე დინჯად (ნელა)
- Gaudeamus igitur, iuvenes dum sumus.
- მაშ, გვიხაროდეს, სანამ ახალგაზრდები ვართ.
- Homo homini lupus est.
- ადამიანი ადამიანისთვის მგელია. (თომას ჰობსი)
- homo locum ornat non locus hominem.
- ადამიანი ამკობს ადგილს და არა ადგილი ადამიანს.
- Ibi victoria, ubi concordia.
- სადაც გამარჯვებაა, იქ თანხმობაა.
- Iacta alea est
- წილი ნაყარია. (გაიუს იულიუს კეისარი)
- In vino veritas.
- ჭეშმარიტება ღვინოშია.
- In vino veritas, in aqua sanitas.
- ღვინოში ჭეშმარიტებაა, წყალში ჯანმრთელობა.
- Ignorancia non est argumentum.
- არცოდნა არ არის არგუმენტი.
- Lupus non mordet lupum.
- მგელი მგელს არ ჰკლავს.
- Manus manum lavat.
- (ერთი) ხელი (მეორე) ხელსა ბანს.
- Manus de Tabula!
- ხელ(ებ)ი შორს მაგიდიდან! (იგულისხმება: ხელები შორს, ხელი მოაშორე(თ), ან შეწყვიტე(თ).)
- Memento Mori.
- გახსოვდეს სიკვდილი.
- Mens sana in corpore sano.
- ჯანმრთელ სხეულში ჯანმრთელი სულია. (დეციმუს იუნიუს იუვენალისი)
- Misera plebs.
- საბრალო ხალხი. (სავარაუდოდ უნდა მომდინარეობდეს ჰორაციუსიდან, სატირები 1, 8, 10 (Miserae plebi).)
- me delectant mea,te tua.
- მე ჩემი მომწონს,შენ - შენი.
- nulla poena sine lege
- არ არსებობს სასჯელი კანონის გარეშე
- nullum crimen sine lege
- არ არსებობს დანაშუალი კანონის გარეშე
- non rex est lex, sed lex est rex
- კანონია მეფე და არა მეფე კანონი.
- Non est culpa VINI,sed culpa BIBENTIS
- დამნაშავე არაა ღვინო, დამნაშავეა მსმელი.
- Non scholae, sed vitae discimus.
- არა სკოლისთვის, არამედ ცხოვრებისთვის ვსწავლობთ.
- Nemo judex in re sua.
- არავინ შეიძლება იყოს მოსამართლე თავის საქმეში.
- Non tam praeclarum est scire Latine, quam turpe nescire.
- ლათინური ენის ცოდნა იმდენად თავმოსაწონი არაა, რამდენადაც მისი არცოდნა სამარცხვინო.
- Nobiscum Deus.
- ჩვენთან არს ღმერთი.
- Omnia praeclare rare.
- ყველაფერი იშვიათი, მშვენიერია!
- Omnie prinsipium difficle.
- ყველა დასაწყისი რთულია.
- Pacta sunt servanda.
- ხელშეკრულებები უნდა იქნან დაცული.
- Pecunia non olet.
- ფული არ ყარს (ფულს სუნი არ უდის) - ვესპასიანე
- Rira bien qui rira le dernire.
- იცინის ის, ვინც ბოლოს იცინის.
- Quod licet Jovi, non licet bovi.
- რაც ნებადართულია იუპიტერისთვის, არაა ნებადართული ხარისთვის.
- Quot homines, tot sententiae.
- რამდენი ადამიანიცაა იმდენი აზრია.
- Qoud non vetat lex,hoc vetat fieri pudor.
- რასაც არ კრძალავს კანონი, იმის ჩადენას კრძალავს სინდისი.
- Quidquid discis, tibi discis.
- რასაც არ უნდა სწავლობდე, სწავლობ შენთვის.
- Quod nocet docet.
- შეცდომებზე ვსწავლობთ.
- Relata refero.
- მე (მხოლოდ) იმას გამცნობთ, მე რაც მაცნობეს.
- Repetitio est mater studiorum.
- გამეორება მეცნიერების დედაა.
- Redendo dicero verum.
- სიცილით ჭეშმარიტების თქმა.
- Sic transit gloria mundi.
- ასე წარმავალია დიდება ამქვეყნიური.
- Si felix esso vis, este!
- გინდა იყო ბედნიერი, იყავი!
- Si vis amari, ama.
- გინდა სიყვარული, გიყვარდეს.
- Si vis pacem, para bellum.
- თუ გსურს მშვიდობა ემზადე ომისთვის.
- Scio me nihil scire.
- ვიცი რომ არაფერი არ ვიცი.
- Scientia potencia est.
- ცოდნა - ძალაა!
- si amicus meus es, tui amici mei sunt.
- თუ შენ ჩემი მეგობარი ხარ,შენი მეგობრები ჩემი მეგობრებიც არიან.
- spes ultima.
- უკანასკნელი იმედი.
- Timeo Danaos et dona ferentes.
- გეშინოდეთ დანაელების, თუნდაც ძღვენის მომტანის.
- testis unus testis nulus
- ერთი მოწმე არამოწმე.
- Tu natu est non tibi, non miki, sed patrial.
- შენ დაბადებული ხარ არა შენთვის, არა ჩემთვის, არამედ მამულისათვის (ციცერონი)
- Ubi bene, ibi patria.
- სამშობლო იქაა, სადაც თავს კარგად გრძნობ.
- Urbi et orbi.
- ქალაქსა და რომს. (ქალაქ რომსა და დედამიწას)
- Ut sementem feceris, ita metes.
- რასაც დასთეს, იმას მოიმკი.
- Usus magister egregius.
- გამოცდილება საუკეთესო მასწავლებელია.
- Vae victis!
- ვაი დამარცხებულთ!
- Veni, vidi, vici
- მივედი, ვნახე, გავიმარჯვე. (გაიუს იულიუს კეისარი)
- Verba docent, exempla trahunt.
- სიტყვები ასწავლიან, მაგალითები წარმართავენ.
- Verba volant, scripta manent.
- (წარმოთქმული) სიტყვები ქრება, დაწერილი (სიტყვები) რჩება.
- Vita brevis, ars longa.
- ცხოვრება მოკლეა, ხელოვნებაა დღეგრძელი.
- Vincere aut mori.
- გამარჯვება ან სიკვდილი.
- Vivat, crescat, floreat!
- იცოცხლოს, (გა)იზარდოს, აყვავდეს!
- Vivere militare est.
- ცხოვრება ომია. (ცხოვრობდე ნიშნავს ომობდე.)
- Vox populi, vox dei.
- ხმა ხალხის, ხმა ღვთისა.
- vita somnium breve.
- სიცოცხლე მოკლე სიზმარია.
- Victoria, non praeda.
- გამარჯვებას ვერ მოიპარავ.