ლათინური ანდაზები

# A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z


  • Amicitia vitam ornat.
    • მეგობრობა სიცოცხლეს ალამაზებს.
  • Amicus Plato, sed magis amica veritas.
    • პლატონი ჩემი მეგობარია, მაგრამ ჭეშმარიტება უფროა ჩემი მეგობარი.
  • Amore non est medicabilis herbis.
    • სიყვარული წამლით არ იკურნება.
  • Aliis lucens, uror.
    • ვუნათებ რა სხვებს, თვით ვიწვი (ვემსახურები რა სხვებს, სრულყოფისაკენ მივდივარ და ვიფანტები ადამიანებში ბოლომდე, სულიერად)
  • Amat victoria curat.
    • გამარჯვებას მომზადება უყვარს.
  • aliena vitia in oculis habemus, a tegro nostra sunt.
    • სხვისი ნაკლი თვალწინ გვაქვს,ჩვენი - ზურგს უკან.
  • Barba non facit Philosophum.
    • წვერის ტარება არ აბრძენებს (ადამიანს). (წვერის ქონებით ვერ გახდები ფილოსოფოსი)
  • Bellum omnium contra omnes.
    • ყველას ომი ყველას წინააღმდეგ. (ყველა ომობს ყველას წინააღმდეგ)
  • Benecitia nom ophastrudutum.
    • სიკეთე არ დაიმალება.
  • Caesarem decet stantem mori.
    • კეისარს ფეხზე სიკვდილი შეჰფერის.
  • Charta non erubescit.
    • ქაღალდი არ წითლდება.
  • Suum cuique...
    • ყველას თავისი...
  • Commissa cela!
    • შეინახე შენზე მონდობილი საიდუმლოდ!


Principia philosophiae (ფილოსოფიის პრინციპები),1644)
  • De mortuis aut, bene aut nihil.
    • მიცვალებულებზე ან კარგს ამბობენ, ან არაფერს.
  • Divide et impera.
  • De gustibus non est disputandum.
    • გემოვნებაზე არ დაობენ.
  • Do, ut des.
    • გაძლევ, რათა მომცე (რომაული სამართლის პრინციპი).
  • Dum spiro, spero.
    • სანამ ვსუნთქავ, იმედი მაქვს.
  • Errare humanum est, ignoscere divinum. - ციცერონი
    • შეცდომა ადამიანურია, პატიება კი ღვთაებრივი.
  • et tu qvoqve brutte?!
    • და შენც ბრუტუს?!
  • Estote prudentes sicut serprentes.
    • იყავით ისეთი ბრძენნი, როგორც გველები(ა) (მედიცინის ემბლემის ახსნა)
  • Festina lente
  • Fortuna caeca est.
  • Fide sed qui vide.
    • ენდე მაგრამ იცოდე ვის.
  • fortuna caeca est.
    • ბედისწერა ბრმაა.
  • festina lente!
    • იჩქარე დინჯად (ნელა)
  • Gaudeamus igitur, iuvenes dum sumus.
    • მაშ, გვიხაროდეს, სანამ ახალგაზრდები ვართ.
  • Homo homini lupus est.
  • homo locum ornat non locus hominem.
    • ადამიანი ამკობს ადგილს და არა ადგილი ადამიანს.
  • Ibi victoria, ubi concordia.
    • სადაც გამარჯვებაა, იქ თანხმობაა.
  • Iacta alea est
  • In vino veritas.
    • ჭეშმარიტება ღვინოშია.
  • In vino veritas, in aqua sanitas.
    • ღვინოში ჭეშმარიტებაა, წყალში ჯანმრთელობა.
  • Ignorancia non est argumentum.
    • არცოდნა არ არის არგუმენტი.
  • Lupus non mordet lupum.
    • მგელი მგელს არ ჰკლავს.
  • Manus manum lavat.
    • (ერთი) ხელი (მეორე) ხელსა ბანს.
  • Manus de Tabula!
    • ხელ(ებ)ი შორს მაგიდიდან! (იგულისხმება: ხელები შორს, ხელი მოაშორე(თ), ან შეწყვიტე(თ).)
  • Memento Mori.
    • გახსოვდეს სიკვდილი.
  • Mens sana in corpore sano.
  • Misera plebs.
  • me delectant mea,te tua.
    • მე ჩემი მომწონს,შენ - შენი.
  • nulla poena sine lege
    • არ არსებობს სასჯელი კანონის გარეშე
  • nullum crimen sine lege
    • არ არსებობს დანაშუალი კანონის გარეშე
  • non rex est lex, sed lex est rex
    • კანონია მეფე და არა მეფე კანონი.
  • Non est culpa VINI,sed culpa BIBENTIS
    • დამნაშავე არაა ღვინო, დამნაშავეა მსმელი.
  • Non scholae, sed vitae discimus.
    • არა სკოლისთვის, არამედ ცხოვრებისთვის ვსწავლობთ.
  • Nemo judex in re sua.
    • არავინ შეიძლება იყოს მოსამართლე თავის საქმეში.
  • Non tam praeclarum est scire Latine, quam turpe nescire.
    • ლათინური ენის ცოდნა იმდენად თავმოსაწონი არაა, რამდენადაც მისი არცოდნა სამარცხვინო.
  • Nobiscum Deus.
    • ჩვენთან არს ღმერთი.
  • Omnia praeclare rare.
    • ყველაფერი იშვიათი, მშვენიერია!
  • Omnie prinsipium difficle.
    • ყველა დასაწყისი რთულია.
  • Pacta sunt servanda.
    • ხელშეკრულებები უნდა იქნან დაცული.
  • Pecunia non olet.
    • ფული არ ყარს (ფულს სუნი არ უდის) - ვესპასიანე
  • Rira bien qui rira le dernire.
    • იცინის ის, ვინც ბოლოს იცინის.
  • Quod licet Jovi, non licet bovi.
    • რაც ნებადართულია იუპიტერისთვის, არაა ნებადართული ხარისთვის.
  • Quot homines, tot sententiae.
    • რამდენი ადამიანიცაა იმდენი აზრია.
  • Qoud non vetat lex,hoc vetat fieri pudor.
    • რასაც არ კრძალავს კანონი, იმის ჩადენას კრძალავს სინდისი.
  • Quidquid discis, tibi discis.
    • რასაც არ უნდა სწავლობდე, სწავლობ შენთვის.
  • Quod nocet docet.
    • შეცდომებზე ვსწავლობთ.
  • Relata refero.
    • მე (მხოლოდ) იმას გამცნობთ, მე რაც მაცნობეს.
  • Repetitio est mater studiorum.
    • გამეორება მეცნიერების დედაა.
  • Redendo dicero verum.
    • სიცილით ჭეშმარიტების თქმა.
  • Sic transit gloria mundi.
    • ასე წარმავალია დიდება ამქვეყნიური.
  • Si felix esso vis, este!
    • გინდა იყო ბედნიერი, იყავი!
  • Si vis amari, ama.
    • გინდა სიყვარული, გიყვარდეს.
  • Si vis pacem, para bellum.
    • თუ გსურს მშვიდობა ემზადე ომისთვის.
  • Scio me nihil scire.
    • ვიცი რომ არაფერი არ ვიცი.
  • Scientia potencia est.
    • ცოდნა - ძალაა!
  • si amicus meus es, tui amici mei sunt.
    • თუ შენ ჩემი მეგობარი ხარ,შენი მეგობრები ჩემი მეგობრებიც არიან.
  • spes ultima.
    • უკანასკნელი იმედი.
  • Timeo Danaos et dona ferentes.
    • გეშინოდეთ დანაელების, თუნდაც ძღვენის მომტანის.
  • testis unus testis nulus
    • ერთი მოწმე არამოწმე.
  • Tu natu est non tibi, non miki, sed patrial.
    • შენ დაბადებული ხარ არა შენთვის, არა ჩემთვის, არამედ მამულისათვის (ციცერონი)
  • Ubi bene, ibi patria.
    • სამშობლო იქაა, სადაც თავს კარგად გრძნობ.
  • Urbi et orbi.
    • ქალაქსა და რომს. (ქალაქ რომსა და დედამიწას)
  • Ut sementem feceris, ita metes.
    • რასაც დასთეს, იმას მოიმკი.
  • Usus magister egregius.
    • გამოცდილება საუკეთესო მასწავლებელია.
  • Vae victis!
    • ვაი დამარცხებულთ!
  • Veni, vidi, vici
  • Verba docent, exempla trahunt.
    • სიტყვები ასწავლიან, მაგალითები წარმართავენ.
  • Verba volant, scripta manent.
    • (წარმოთქმული) სიტყვები ქრება, დაწერილი (სიტყვები) რჩება.
  • Vita brevis, ars longa.
    • ცხოვრება მოკლეა, ხელოვნებაა დღეგრძელი.
  • Vincere aut mori.
    • გამარჯვება ან სიკვდილი.
  • Vivat, crescat, floreat!
    • იცოცხლოს, (გა)იზარდოს, აყვავდეს!
  • Vivere militare est.
    • ცხოვრება ომია. (ცხოვრობდე ნიშნავს ომობდე.)
  • Vox populi, vox dei.
    • ხმა ხალხის, ხმა ღვთისა.
  • vita somnium breve.
    • სიცოცხლე მოკლე სიზმარია.
  • Victoria, non praeda.
    • გამარჯვებას ვერ მოიპარავ.